Sesje psychologiczne online
Do niedawna konsultacje psychologiczne kojarzyły nam się głównie ze spotkanie w cztery oczy z terapeutą, gdzie siedząc na dwóch fotelach, twarzą w twarz, pacjent przedstawiał i rozwiązywał swoje problemy. Obecnie jednak, po części ze względu na rozwój technologii, brak czasu, ale również w dużej mierze przez pandemię rozwinęła się psychoterapia online. Na czym ona polega, jak się odbywa i kto najczęściej z niej korzysta? Największa różnica oczywiście polega na tym, że spotkania odbywają się przez Internet, głównie za pośrednictwem Skype’a lub innego komunikatora umożliwiającego łączność wideo. Taki sposób komunikacji z psychoterapeutą polecany jest przede wszystkim osobom, które bardzo często podróżują, zmieniają swoje miejsce zamieszkania, a co za tym idzie, chcą uniknąć straty czasu spowodowanej ciągłymi, długimi dojazdami. To również świetne rozwiązanie, jeśli w miejscowości czy też okolicy nie ma specjalistycznego gabinetu psychoterapeutycznego. Psycholog online sprawdzi się także w przypadku, jeśli chcemy podczas takich rozmów przebywać w bezpiecznym i dobrze nam znanym miejscu, jeśli odczuwamy tzw. fobię społeczną i spotkanie w cztery oczy z psychologiem byłoby bardzo dużym wyzwaniem i obciążeniem psychicznym. Z takiej formy terapii w taki sposób komunikacji z psychologiem korzysta się z uwagi na możliwość swobodnej rozmowy bez maseczek na pół twarzy. Choć na pierwszy rzut oka psychoterapia online mogłaby się wydawać tylko substytutem spotkania w cztery oczy z terapeutą, to w gruncie rzezy posiada też wiele zalet. Możemy do nich zaliczyć przede wszystkim oszczędność czasu wynikającą z braku konieczności dojeżdżania do gabinetu. Sesje online to elastyczność w doborze terminu rozmowy i nieograniczona dostępność pod względem terytorialnym. Prowadzenie terapii w komfortowych warunkach, we własnym domu daje poczucie bezpieczeństwa związane z byciem anonimowym.
Osobowość narcystyczna
Osobowość narcystyczną ma osoba z przeświadczeniem o własnej wyjątkowości i posiadaniu ogromnych możliwości. Towarzyszy temu brak empatii i aroganckie podejście do innych. Jednocześnie bardzo łatwo jest urazić taką osobę. Skoncentrowana jest głównie na sobie. Uważa się za najważniejszą osobę i mającą specjalne przywileje. Dominuje u niej poczucie wyższości nad innymi ludźmi. Wykorzystuje innych tylko po to, aby osiągać swoje cele. Brak jej zdolności do samokrytyki. Oczekuje, że inni ludzie będą wypełniać jej polecenia. Ma problem ze zrozumieniem innych ludzi i trudności z utrzymywaniem relacji międzyludzkich. Po błahych wydarzeniach czuje się na tyle zraniona, aby zerwać długą relację. Czuje często zazdrość i oczekuje, że inni ludzie będą ją uwielbiać. Przejawiają arogancję i wyniosłość w kontaktach międzyludzkich. Często z narcystycznym zaburzeniem osobowości istnieje depresja. W leczeniu takiej osobowości najważniejszą rolę odgrywa terapia. Jeżeli zaś chodzi o leczenie farmakologiczne, to zasadniczo nie istnieją leki na narcystyczne zaburzenia osobowości. Jednak niewielu pacjentów ma wrażenie, że potrzebna jest im jakaś terapia. Przecież oni uważają się za najlepszych.
Przeszkody w życiu
Kiedy przydarza się coś nieoczekiwanego, jakaś przeszkoda, w pierwszej chwili nie wiesz co robić. Ogarnia Cię złość i poczucie bezradności. Co wtedy robić? Przede wszystkim poczekaj, aż minie pierwsze, obezwładniające poczucie lęku i złości. Wstrzymaj się z działaniem do momentu, aż będziesz umiał określić swoje uczucia i ułożyć racjonalny plan działania. W sytuacji „stania pod ścianą” masz do wyboru trzy strategie działania.
Pierwsza to zaakceptowanie nowej sytuacji i czekanie na dalszy bieg wydarzeń. Czasem trzeba sobie odpuścić i nie robić zupełnie nic. Można wykorzystać ten czas na skupienie się na innych aspektach życia. Druga strategia to zacisnąć zęby i dołożyć jeszcze więcej starań. Odważ się poprosić o pomoc innych, aby dojść do wyznaczonego celu. Jednak napotykając na przeszkodę możesz dojść do wniosku, że dana rzecz nie jest dla Ciebie i wtedy decydujesz się iść w innym kierunku. To jest trzecia strategia działania.
Na przeszkody w swoim życiu trafisz na pewno. Trafisz wiele razy. Istotną kwestią jest to, co postanowisz z nimi zrobić. Spójrz na przeszkodę z szerszej perspektywy. To co dziś wydaje Ci się rzeczą nie do pokonania, w perspektywie całego Twojego życia jest mało znaczącym epizodem. Rozejrzyj się na boki. Może jest tam coś, czego wcześniej nie dostrzegałeś. Może wskazuje Ci nowy kierunek w życiu.
Zastanów się do czego dążysz? Jakie są Twoje cele? Zmień swoje myślenie z „uwierzę, aż zobaczę” na „zobaczę, aż uwierzę”. Twoja myśl jest przyczyną wszystkiego, co Ci się przydarza. Skutkiem tego są zdarzenia zarówno pozytywne, jak i negatywne. To jak teraz żyjesz, jest skutkiem Twoich myśli i wyborów z przeszłości. To jest tak, jak z kamieniem wrzuconym do jeziora. Tworzy on fale na tafli jeziora i rozszerza swój obszar. W ten sam sposób Twoje myśli wywierają wpływ na otoczenie i kształtują je. Ładunek emocjonalny każdej myśli ma ogromną moc, dlatego każdą myśl kieruj ku pozytywnym zdarzeniom.
Jak radzić sobie w czasie pandemii?
Dostaje dużo pytań jak radzić sobie psychicznie z pandemią. Jej skutki dotyczą nas wszystkich. Czujesz zagrożenie i lęk, nie wiesz jak się zachować i co dalej robić. Lęk to emocja, która ma Cię chronić i przygotować na poradzenie sobie z problemem. Jeżeli trudna sytuacja trwa długo, lęk przestaje Ci służyć. Część z nas reaguje teraz jak na zagrożenie życia. Nie wiemy czy przetrwamy. W tej sytuacji kluczowy jest sposób, w jaki postrzegasz zagrożenie i swoje zasoby do radzenia sobie z trudną sytuacją. Lęk zmniejsza się gdy wierzysz w to, że możesz sobie poradzić. Skup się na swoich silnych stronach i umiejętnościach. Sytuacja pandemii i związane z nią obostrzenia powodują również złość. Złość jest emocją skłaniającą do działania. Jednak rezultatem odczuwania złości bywa też agresja słowna i fizyczna. Dla chwilowego rozładowania napięcia nie niszcz innych ani siebie. Rozładuj emocje w konstruktywny sposób, np. poprzez twórcze działania, proste aktywności w domu lub gry i zabawy z bliskimi.
W sytuacji zagrożenia wsparcie społeczne jest niezwykle istotne. Poczucie wspólnoty, więzi z innymi, dawania i otrzymywania wsparcia jest potrzebne, aby przetrwać kryzys. Porozmawiaj z osobami, do których masz zaufanie o swoich obawach i emocjach. Jeśli stres zakłóca Twoje codzienne funkcjonowanie, skonsultuj się z psychologiem. Wykorzystaj ten czas na naukę różnych metod relaksacji (np. technik oddechowych zmniejszających lęk), form aktywności fizycznej w domu, szukaj tego na co masz wpływ, zajęć na które od dawna nie miałeś czasu. Potraktuj ten czas jako naukę nowych umiejętności, które mogą Ci się przydać jak sytuacja się skończy. Rób sobie przerwy od oglądania, czytania czy słuchania nowych informacji na temat pandemii. Ciągłe skupianie się tym problemie może zwiększać lęk. Zadbaj o siebie i swoje ciało. Ćwicz rozciąganie lub medytację. Jedz zdrowe, zbilansowane posiłki, wykonywaj regularne ćwiczenia, wysypiaj się. Trzymaj się rutynowych, codziennych aktywności.
Pierwsza sesja z psychologiem
Sesja terapeutyczna to czas dla Ciebie. Spotkanie z psychologiem to czas, kiedy możesz wyrzucić z siebie wszystko, co leży Ci na sercu. Natrętne myśli, trudne emocje, wewnętrzne dylematy i konflikty. Powiedz psychologowi wszystko, ponieważ może się okazać, że nawet drobne sprawy mogą kryć ogromne znaczenie. Wykorzystaj ten czas w pełni dla siebie. Pytaj o wszystko, co budzi w Tobie wątpliwości. Psycholog jest dla Ciebie i służy Ci swoją wiedzą. Zadawaj tyle pytań ile chcesz. To Ty musisz czuć się bezpiecznie i komfortowo. Gabinet ma być dla Ciebie miejscem, w którym możesz się otworzyć i możesz być sobą. Psycholog jest po to, aby Cię wysłuchać. On nie ma prawa Cię oceniać. Nie da Ci gotowej wskazówki co masz robić, bo to Ty odpowiadasz za swoje życie. Ale zapyta Cię o takie rzeczy, o których nie myślałeś do tej pory. Pokaże Ci nową perspektywę. Zrozumie Cię i to dlaczego dokonujesz w swoim życiu właśnie takich wyborów. Będzie przy Tobie w najtrudniejszych sytuacjach.
Lęk przed pierwszą wizytą u psychologa
Dbamy o zdrowie fizyczne od małego. Niewielu z nas ma okazję zadbać o swoje zdrowie psychiczne. Do gabinetu psychologa/psychoterapeuty przychodzimy zazwyczaj, gdy świat nam się zawalił. Często, gdy rozmowa z bliskimi nie pomaga. Zdarza się, że na zmianę jest w takich momentach dość późno. Nie dbamy o profilaktykę. Nie troszczymy się regularnie o siebie i swoje samopoczucie.
Jeżeli nie mieliśmy styczności z rozwojem osobistym, wizyta u psychologa budzi lęk. Niepotrzebnie. Warto na takim spotkaniu zdać się intuicję, otworzyć na siebie i drugiego człowieka. Tu nie ma oceniania, krytykowania, pouczania. To szczera rozmowa o tym co się dzieje. Jeżeli jest się gotowym na pracę, to spotkanie i proces terapii przynosi rezultaty. Pierwsza wizyta u psychologa zwykle budzi wiele obaw i wątpliwości. Zdarza się, że ludzie od razu zaczynają mówić o najbardziej bolesnych kwestiach. Czasem nie są w stanie długo się otworzyć, nie mogą rozpoznać swoich emocji. Potrzebują najpierw lepiej poznać terapeutę, oswoić się z nim i z sytuacją. Nie ma zasady, co jest lepsze. Wszystko jest dobre. Każdy potrzebuje czegoś innego. Pierwsza wizyta to zwykle próba uchwycenia na czym polega problem, próba zrozumienia z czym się zmaga klient. To pytania o jego aktualną sytuację życiową. Uchwycenie kontekstu w jakim się człowiek znajduje i zobaczenie, w jaki sposób przejawiają się trudności w codziennym życiu. Wszystko po to, aby odnaleźć przyczynę problemów i skutecznie pomóc. Psychoterapia pozwala na zbudowanie często pierwszej w życiu relacji, opartej na akceptacji, zaufaniu i szacunku.
Mity i fakty na temat psychoterapii
W gabinecie leżę na kozetce. Nie. Siedzimy w wygodnych fotelach.
Z psychoterapii korzystają osoby chore psychicznie. Nie. W opinii społecznej myli się często psychiatrę z psychoterapeutą. Psychiatra jest lekarzem i może przepisywać leki. Psychoterapia jest od tego, by poprawić jakość życia. Korzystanie z niej świadczy o tym, że dbamy o siebie, swoje zdrowie psychiczne i relacje z innymi.
Po co iść do psychoterapeuty, lepiej pogadać z przyjacielem. Nie zawsze. Rozmowa z psychoterapeutą różni się od rozmowy z bliskimi. Nasi znajomi nie są w stanie obiektywnie przeanalizować sytuacji i często mówią nam to, co chcemy usłyszeć. Terapeuta stosuje profesjonalne metody pozwalające na wielowymiarową analizę sytuacji. Spotkanie z terapeutą to spotkania, podczas których realizujemy strategię, prowadzącą do rozwiązania sytuacji problemowej.
Psycholog mnie „prześwietli”. Nie. Psycholog nie posiada nadprzyrodzonych umiejętności, a o większości spraw ważnych dla pacjenta może się dowiedzieć podczas bezpośredniej rozmowy z nim. Psycholog ma bogatą wiedzę na temat funkcjonowania człowieka i używa technik, które pozwalają przyjrzeć się sytuacji od strony psychologicznej, jednak nie umie czytać w myślach. To od pacjenta zależy na ile będzie chciał się otworzyć i które tematy będzie chciał ujawnić.
Odkładanie decyzji o wizycie w gabinecie
Czasem mimo narastających trudności odkładamy wizytę u specjalisty. Sięgnięcie po pomoc zaczyna się opóźniać o kolejne miesiące i lata, a problem się pogłębia. Większość ludzi zgłasza się z problemem dopiero po pewnym czasie. Zdarza się nawet, że po wielu latach. Im dłuższy czas minął, tym często dłuższy staje się proces terapii. To tak, jakbyśmy przyszli do lekarza z powikłaniami po nieleczonej grypie. Leczenie będzie trwało dłużej, niż gdybyśmy przyszli z bolącym gardłem. Wtedy pomoc jest szybka i skuteczna. Nie odwlekajmy zatem wizyty. Lepiej działać szybko i cieszyć się dobrym samopoczuciem. Problemy warto usuwać jak są maleńkie.
Jak przygotować się do wizyty u psychologa?
Pierwszy kontakt ze specjalistą zdrowia psychicznego może być dla wielu osób źródłem stresu. Nie wiemy czego się spodziewać i nie chcemy być oceniani. Zazwyczaj też trudno nam otworzyć się przed obcą osobą. Są jednak sposoby na to, by przygotować się na taką wizytę.
Warto napisać sobie na kartce najważniejsze kwestie, które chcemy poruszyć podczas rozmowy. Jeśli jest to nasza pierwsza wizyta dobrze jest powiedzieć o tym specjaliście. Psycholog może zapytać się Ciebie o okoliczności zgłoszenia się, emocje, sprawy, z którymi przychodzisz. O Twój nastrój, codzienną aktywność, cechy osobowości, sytuację rodzinną czy zawodową. O relacje interpersonalne,
związki, w których jesteś lub byłeś. A także szereg innych pytań, wynikających z danego kontekstu i problemu. Czasem otrzymasz propozycję zrobienia diagnostycznych badań psychologicznych. Ich celem jest różnicowanie pomiędzy różnymi zaburzeniami, określenie cech osobowości i zachowań w różnych sytuacjach życiowych.
Podczas spotkania mów to, co czujesz. Psycholog nada temu odpowiedni porządek. Bądź szczery, bo tylko w ten sposób można razem znaleźć właściwy sposób leczenia. Ty również możesz zadawać pytania. Nie wstydź się. Pytaj, jeśli czegoś nie wiesz, a czujesz, że jest to ważne dla Ciebie. Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości, dziel się tym. Specjalista to Twój partner.
Czym jest psychoterapia?
Psychoterapia największą skuteczność daje w leczeniu depresji, nerwicy, stanów lękowych, fobii, wypalenia zawodowego, przewlekłego stresu czy zaburzeń osobowości. Przynosi też ulgę osobom dotkniętym objawami somatycznymi, którzy nie znajdują przyczyn odczuwania bólu. Odnalezienie odpowiedniego terapeuty to ważny wybór. Każda osoba jest inna, ma inny zasób emocji i doświadczeń. Aby psychoterapia była skuteczna, pomiędzy pacjentem a terapeutą musi wytworzyć się dobra relacja – relacja terapeutyczna. Zaufanie do terapeuty to podstawa całego procesu jakim jest psychoterapia. Wizyty przed psychoterapią to zazwyczaj 3 wizyty konsultacyjne, gdzie ustalana jest diagnoza. Czas trwania psychoterapii zależny jest od kilku czynników, w tym celu jaki wyznaczył sobie pacjent, natura problemu z jakim się zgłasza i jego intensywność odczuwania. Doświadczenie życiowe, osobista historia, przeszłe zdarzenia wpływają pośrednio i bezpośrednio na proces zmiany. Także sama determinacja pacjenta ma niezwykły wpływ na to, jak szybko przyjdą efekty. Warto więc w taką pracę się zaangażować.
Czym jest trauma?
Trauma to silne, stresujące przeżycie. Może być spowodowana nagłym czynnikiem zagrażającym życiu lub zdrowiu (np. wypadek komunikacyjny, napad, pobicie, śmierć bliskiej osoby, gwałt) lub przewlekłym działaniem bodźca stresowego (np. przemoc w związku, mobbing, prześladowanie w szkole). Od siły psychicznej i otrzymanego wsparcia zależy jak głęboko i na jak długo wydarzenie urazowe może wpłynąć na nasze codzienne funkcjonowanie. Do objawów psychicznych traumy zalicza się: obniżony nastrój, trudności z koncentracją i uwagą; napady lęku wywołane pozornie błahymi czynnikami, utrzymujący się stan niepokoju; nieracjonalne obawy o życie i zdrowie swoje i bliskich; trudność w przeżywaniu emocji, poczucie odcięcia od emocji lub nadmierna emocjonalność; natrętnie powracające myśli, obrazy, dźwięki związane z wydarzeniem urazowym, skutkujące ponownym przeżywaniem traumy; unikanie miejsc, sytuacji, osób związanych z urazowym wydarzeniem; problemy ze snem; trudności z radzeniem sobie ze złością. Osoby po doświadczeniu traumy na bodźce obiektywnie bezpieczne, reagują jak na pierwotny bodziec traumatyzujący. Taka automatyczna i nieadekwatna do realnego zagrożenia reakcja potęguje skutki traumy. Organizm wpada w błędne koło. Coraz więcej bodźców odczytuje jako niebezpieczne, zachowuje więc większą czujność. A im większa czujność, tym większy stan napięcia i gotowości do reakcji. Wrażenie realnego zagrożenia ciągle narasta i coraz trudniej poradzić sobie z traumą. Aby przerwać ten mechanizm i poczuć się bezpiecznie, ważne jest skorzystanie z pomocy dobrego psychologa. Pomoże on przepracować trudne doświadczenia i odzyskać spokój.
Osobowość BORDERLINE
Osobowość borderline to pograniczne zaburzenie osobowości. Osoby z zaburzeniami osobowości często mają kłopoty w pracy (częste zmiany pracy czy praca na stanowiskach poniżej możliwości), mają trudności w kontaktach społecznych, gorzej reagują na stres. Czym się objawia taka osobowość? Silnym pragnieniem bliskiej, wyłącznej relacji z drugą osobą i jednoczesnym lękiem przed porzuceniem przez nią; stanami lękowymi i zaburzeniami nastroju; skrajnymi emocjami i postawami (od miłości do nienawiści); skłonnością do działań impulsywnych, trudnością z podtrzymaniem działań, które nie przynoszą szybkiej satysfakcji; czuciem pustki wewnętrznej; przewagą negatywnych uczuć; niestabilnością w związkach; stosowaniem szantaży emocjonalnych czy agresją. Przyczyną tego typu zaburzenia jest często zaniedbanie ze strony opiekunów, doświadczenie w przeszłości rozłąki i utraty bliskich, przemocy fizycznej. Powstaje wówczas „nieufny wzorzec przywiązania”. Wytwarza się postawa nadmiernej czujności wobec otoczenia, które postrzegane jest jako wrogie. Takie osoby powinny być pod opieką psychoterapeuty. Czasem wskazane jest wsparcie psychiatry, aby ustabilizować samopoczucie i zmniejszyć poziom lęku.
